ชาวบ้านพบปลาบึกขนาดใหญ่หลังเปิดเขื่อน
เมื่อวันที่
4 มกราคม 2545 เวลาประมาณ 14.30 น.
ชาวประมงปากมูลสามารถจับปลาบึกน้ำหนัก
148 กก.ได้
โดยจับได้ที่ขุมบกซึ่งเป็นลวงปลาในแม่น้ำมูน
ระหว่างบ้านท่าช้างและบ้านหนองโพธิ์
อ.พิบูลมังสาหาร จ.อุบลราชธานี ปลาบึกตัวนี้ติดอวนของชาวบ้าน
เมื่อจับได้ก็นำขึ้นรถกระบะจากบ้านท่าช้าง
ไปขายพ่อค้าปลาทื่บ้านแก่งเจริญ
อ.พิบูลมังสาหารในราคากิโลกรัมละ
100 บาท รวมแล้วได้ 14,800 บาท
การจับปลาบึกขนาดใหญ่ได้ครั้งนี้นับว่าเป็นครั้งแรกในรอบ
10
ปีหลังจากมีการสร้างเขื่อนปากมูล
แม้ว่าก่อนหน้านี้จะจับปลาบึกได้แต่มีขนาด
เล็กซึ่งเชื่อว่าอาจจะเป็นปลาบึกที่หลุดจากบ่อเลี้ยง
แต่สำหรับปลาบึกตัวนี้เป็นปลาธรรมชาติจากแม่น้ำโขงแน่นอน เนื่องจากไม่เคยปรากฏมาก่อนว่าปลาบึก
ที่ได้จากการเพาะเลี้ยงจะมีน้ำหนักเกินร้อยกิโลกรัม คาดว่าปลาบึกดังกล่าวเดินทางอพยพมาจากแม่น้ำโขง
หลังการเปิดประตูเขื่อนปากมูลเมื่อปีที่แล้ว
และค้างวังเนื่องจากอพยพลงแม่น้ำโขงไม่ทัน
อนึ่ง
ปลาบึกเป็นปลาน้ำจืดชนิดหนังหรือไม่มีเกล็ด
ที่ใหญ่ที่สุดของโลก มีแหล่งกำเนิดเฉาะแม่น้ำโขงและแม่น้ำสาขา
ปลาบึกเป็นหนึ่งในปลาอพยพระหว่างแม่น้ำโขงกับแม่น้ำสาขา โดยแหล่งอาศัยของปลาบึกจะอยู่บริเวณทะเลสาบเขมร
เมื่อถึงฤดูผสมพันธุ์จะเดินทางอพยพไปยัง
ต้นน้ำรวมทั้งแม่น้ำสาขาของแม่น้ำโขงเพื่อ
วางไข่และผสมพันธุ์ก่อนที่จะพากันอพยพกลับไปยังทะเลสาบเขมร ก่อนที่จะมีการสร้างเขื่อนปากมูล
ชาวบ้านรายงานว่าสามารถจับปลาบึกในแม่น้ำมูนได้ซึ่งแสดง
ให้เห็นว่าแม่น้ำมูนเป็นส่วนหนึ่งของวงจรชีวิตของปลาบึก
นอกจากนั้น
ปลาบึกยังเป็นปลาที่อยู่ใน
Red lists
หรือบัญชีรายชื่อสัตว์ที่ใกล้จะสูญพันธุ์ของ
สหพันธ์เพื่อการอนุรักษ์สากล
(IUCN)
ดังนั้นจึงการที่มีปลาบึกในแม่น้ำมูนจึงหมาย
ถึงว่าการเปิดประตูเขื่อนปากมูลมีผลดีต่อการอนุรักษ์สัตว์
ที่ใกล้จะสูญพันธุ์ด้วย
ที่สำคัญอีกประการก็คือ
ตามคติความเชื่อของชาวบ้านปากมูนนั้น
เชื่อว่าปลาบึกเป็นปลามีบุญ ใครจับปลาบึกที่ได้จะต้องทำบุญให้ปลา หากผู้ใดไม่ทำ
ครอบครัวก็จะมีอันเป็นไป
ดังนั้น
ภายหลังจับปลาตัวนี้ได้
ชาวประมงบ้านจึงได้ทำบุญให้ปลาบึกตัวดังกล่าวโดยในเย็นวันที่
5
ชาวบ้านได้นิมนต์พระสงฆ์
8 รูปมาสวดมงคล และเช้าวันที่ 6
ยังได้ทำบุญตักบาตรและหงายพาข้าวซึ่งเป็นพิธีกรรมพื้นบ้าน
ก่อนที่พระสงฆ์จะสวดอนิจจา
และนำทำพิธีเผารูปวาดปลาบึก หลังเสร็จพิธีทางสงฆ์ ชาวบ้านยังร่วมกันผูกข้อมือให้กับผู้ที่จับปลาบึก
พิธีดังกล่าวนี้ได้แสดงให้เห็นว่าชาวบ้านปากมูน
มีพิธีกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับปลาที่ยิ่งใหญ่เช่นเดียวกับชาวบ้านที่อื่นๆ
ในลุ่มน้ำโขงเช่นกัน
เพียงแต่พิธีกรรมเหล่านี้ไม่มีใครศึกษาและ
ยังได้หายไปนานหลังจากมีการสร้างเขื่อนปากมูล
|
