คณะกรรมการเขื่อนโลกชี้
เขื่อนขนาดใหญ่ไม่ได้ผล
คนจกแบกรับภาระผลกระทบ
เมื่อวันที่
24 พฤศจิกายน 2543
คณะกรรมการเขื่อนโลกได้เปิดการแถลงผลการศึกษาสำหรับภูมิภาคเอเซียและเอเซีย
ตะวันออกเฉียงใต้ที่กรุงเทพ
มหานคร
ระบุเขื่อนขนาดใหญ่ไม่ได้ผล
คนจนต้องแบกรับภาระ
นางจูดี
เอ็นเดอร์สัน
ตัวแทนประธานคณะกรรมการเขื่อนโลก
และหนึ่งในคณะกรรมการเขื่อนโลกเปิดเผยผลการศึกษา
การประเมินผลกระทบจากการสร้างเขื่อนว่า
คณะทำงานได้เก็บข้อมูลจากเขื่อนขาดใหญ่ที่ถูกสร้างขึ้นทั่วโลกประมาณ
125 เขื่อน ใน 79 ประเทศ
จากเขื่อนขนาดใหญ่ที่ถูกสร้างขึ้นทั้งหมดในโลกจำนน
45,000 แห่ง
โดยใช้เวลาในการศึกษา 2 ปี
ผลการศึกษายังระบุว่า
การสร้างเขื่อนเพื่อวัตถุประสงค์ของการชลประทาน
พบว่าเป้าหมายดังกล่าว
ไม่สามารถบรรลุ ผลสำเร็จ
คือ
มีเขื่อนจำนวนน้อยมากที่สามารถตอบสนองในเรื่องปัญหาชลประทานได้ตามเป้าหมาย
แต่วัตถุประสงค์ใน
เรื่องของการผลิตไฟฟ้ามีความสำเร็จ
สามารถตอบสนองวัตถุประสงค์ได้ดี
แต่บางกรณีกลับทำให้ถูกน้ำท่วมมากยิ่งขึ้น
ส่วนกรณีเขื่อนปากมูลคณะกรรมการเขื่อนโลกพบว่า
ล้มเหลวในเรื่องผลประโยชน์และส่งผลกระทบถาวรในเรื่อง
ของ พันธุ์ปลา
โดยประเมินได้ว่าปลาที่จับได้ในอ่างเก็บน้ำของเขื่อนจะได้น้อยกว่าก่อนการก่อสร้างเขื่อนถึง
80 เปอร์เซ็นต์
และส่งผลกระทบให้ชาวบ้านจะต้องสูญเสียรายได้ถึง
56 ล้านบาทต่อปี
โดยคณะกรรมการเขื่อนโลกสรุปว่า
ถ้ามีการ
ประเมินผลประโยชน์และต้นทุนของเขื่อนอย่างเป็นธรรม
เขื่อนปากมูลก็จะไม่สามารถดำเนินการก่อสร้างได้
นอกจากนี้คณะกรรมการเขื่อนโลกได้เสนอทางเลือกใหม่
ในการดำเนินการและการตัดสินใจในอนาคตเอาไว้ทั้งหมด
7 ประเด็นคือ
1.การสร้างความยอมรับจากสาธารณชน
2.ต้องมีการประเมินทางเลือกอย่างครบถ้วน
3.จะต้องมีการดำเนินการเพิ่มประสิทธิภาพของเขื่อนที่มีอยู่
4.การสร้างเขื่อนจะต้องให้แหล่งต้นน้ำของเขื่อนอยู่อย่างยั่งยืน
5.การรับรองการใช้สิทธิในการใช้ประโยชน์ร่วมกัน
6.จะต้องดำเนินการปฏิบัติตามข้อตกลงที่ให้ไว้อย่างจริงจัง
7.จะต้องใช้แม่น้ำร่วมกันอย่างสันติภาพและมั่นคง
นางเอ็นเดอร์สันกล่าวว่า
ผลการศึกษาและข้อเสนอทั้งหมดที่คณะกรรมการเขื่อนโลกศึกษาจะถูกเสนอต่อหน่วยงานที่
เกี่ยวข้องของประเทศทั้ง
หมด 79 ประเทศ
และเสนอไปยังธนาคารโลก
ธนาคารพัฒนาเอเซีย(เอดีบี)
และหน่วยงานที่
เคยสนับสนุนเงินทุนในการดำเนินการก่อสร้างเขื่อน
การแถลงผลการศึกษาดังกล่าวนี้
เกิดขึ้นภายหลังจากคณะกรรมการเขื่อนโลกได้แถลงผลการศึกษาของคณะ
กรรมการ ภายหลัง
จากได้มีการเปิดเผยรายงาน
เรื่อง เขื่อนและการพัฒนา
(Dams and Development) ณ กรุงลอนดอน ประเทศ
อังกฤษ เมื่อวันที่ 16
พฤศจิกายนที่ผ่านมา
รายงานเรื่องเขื่อนและการพัฒนา
ระบุว่า ประการแรก
เขื่อนขนาดใหญ่ไม่ได้ผล
สร้างใช้งบมาก ใช้เวลาในการ
ก่อสร้าง เกิน ไม่คุ้มค่าทางเศรษฐกิจ
ประการที่สอง
มีเทคโนโลยีที่ดีกว่าและได้ประโยชน์มากกว่า
ประการที่สาม
การสร้างเขื่อน
มีผลกระทบสิ่งแวดล้อมและแก้ไม่ได้ผล
ประการที่สี่
อ่างเก็บน้ำให้ผลกระทบเรื่องเรือนกระจก ประการที่ห้า คนจกแบก
รับภาระผลกระทบจากการสร้างเขื่อนขนาดใหญ่
รายงานดังกล่าวยังระบุว่า
ประการแรก
จะต้องมีการประเมินความต้องการอย่างรอบด้านของเขื่อน
ประการที่สอง ก่อน
ที่จะสร้างเขื่อนใหม่ในอนาคตจำเป็นที่จะต้องจัดการในเรื่องความต้องการพลังงานน้ำ
ไฟฟ้า และต้องใช้ประโยชน์
จาก
เขื่อนที่มีอยู่แล้วให้มากที่สุด
ประการที่สาม
ต้องไม่สร้างเขื่อนโดยไม่ได้รับความเห็นชอบจากผู้ได้รับผลกระทบจากเขื่อนนั้น
โดยเฉพาะชนพื้นเมือง ชนเผ่า
ต้องเรื่องคิดเรื่องพลังงานทางเลือก
จัดการทบทวนประเด็นต่างๆเกี่ยวกับเขื่อนที่มีอยู่แล้ว
ประการที่สี่
หากมีความเป็นไปได้ให้ทุบทิ้งในกรณีเขื่อนที่ประเมินแล้วว่าสร้างความเสียหาย
ประการที่ห้า
สร้างกลไกเพื่อที่จะจัดการชดเชยทางสังคมให้แก่ผู้ที่ต้องประสบเคราะห์กรรมจากเขื่อน
และการฟื้นฟูระบบนิเวศน์
|
