หอยพาหะเกลื่อนปากมูล
ผวาพยาธิใบไม้เลือดบุก
(มติชนรายวัน ศุกร์ที่
13 เมษายน 2544)
สาธารณสุขพบหอยพาหะพยาธิใบไม้เลือดเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตหลังมีเขื่อนปากมูล
เตือน
อันตรายและเสี่ยงติดโรคได้ง่ายขึ้น
ระบุ
การสร้างเขื่อนส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศน์ของลำน้ำมูล
พ.ญ.ประภาศรี จงสุขสันติกุล
กองโรคติดต่อทั่วไปกรมควบคุมโรคติดต่อ
เปิดเผยว่า
กระทรวงสาธารณสุข(สธ.)ได้ศึกษากระบวนการระบาดของพยาธิใบไม้เลือด
ผลการศึกษาการเฝ้า
ระวังโรคพยาธิใบไม้เลือด
ในชุมชนรอบเขื่อนปากมูล จ.อุบลราชธานี
เนื่องจากเมื่อ 10
ปีที่ผ่านมา
เขื่อนที่ถูกสร้างขึ้นในต่างประเทศ
เช่น แอฟริกา
ได้เกิดปัญหาการแพร่ระบาดของ
เชื้อโรคดังกล่าว
ขึ้นมากหลังจากการสร้างเขื่อน
นอกจากนี้กลุ่มผู้คัดค้านการก่อสร้างเขื่อนปากมูลได้หยิบยกประเด็น
การแพ่ระบาดของโรค
พยาธิใบไม้เลือดขึ้นมาให้สธ.เข้าไปศึกษาเป็นกรณีพิเศษด้วย
เพราะจุดที่
สร้างเขื่อนอยู่ไม่ห่างจากแขวงจำปาสักของประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตย
ประชาชนลาวมากนัก
เกิดปัญหาการระบาดของโรคพยาธิใบไม้เลือดจะมีโอกาสแพร่ระบาดเข้ามายังประเทศไทยได้มาก
ซึ่งหลังจากเข้าไปสำรวจในหลายจุดของลำน้ำมูลพบหอยที่เรียกว่า
Neotricuia aperta beta race
ซึ่งเป็นพาหะกึ่งกลางของโรคพยาธิใบไม้เลือด
จึงจำเป็นที่จะต้องมีการเฝ้าระวังติดตามปัญหา
อย่าง ต่อเนื่อง พ.ญ.ประภาศรีกล่าวว่า
ปัจจุบันยังไม่พบการแพร่ระบาดของเชื้อโรคพยาธิใบไม้เลือดใน
บริเวณดังกล่าวแต่ก็พบหอย
Neotricuia aperta beta race
ซึ่งเป็นพาหะของโรคได้เปลี่ยน
แปลงวิถีชีวิตจากเดิมที่เคยอาศัยอยู่ตามเกาะแก่งต่างกลางลำน้ำ
มาอาศัยอยู่ใกล้ริมฝั่งแม่น้ำมากขึ้น
โดยพบเกาะอยู่ตามผักตบชวาซึ่งเป็นเรื่องที่ค่อนข้างอันตรายเพราะการเข้ามาใกล้ริมฝั่งของ
หอย ดังกล่าว
จะทำให้สามารถรับเชื้อพยาธิใบไม้เลือดได้ง่ายขึ้น
อีกทั้งชนิดของหอยที่พบสามารถติดเชื้อ
ได้ง่ายคือ N.aperta
มีปริมาณมากพอสมควร
จึงเป็นเรื่องที่จะต้องเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิดมากยิ่งขึ้น
อย่างไรก็ตามจากการศึกษาพฤติกรรมสุขภาพในประชาการกลุ่มเสี่ยงพบว่ามีประชาการที่อยู่
ในกลุ่มเสี่ยง
ต่อการติดโรคร้อยละ 80.2
โดยกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงสุดได้แก่
ผู้ที่หาปลาในลำน้ำมูล
แต่กลุ่มที่มีพฤติกรรมสุขภาพที่เสี่ยงต่อการแพร่ระบาดของโรคร้อยละ
39.2 คือมีการถ่ายอุจจาระ
นอกส้วมเป็นประจำ พ.ญ.ประภาศรรีกล่าวว่า
ไม่สามารถระบุแน่ชัดว่าการเปลี่ยนแปลง
วิถีชีวิต ของหอย Neotricula aperta beta race
เกิดจากการสร้างเขื่อนปากมูลหรือไม่
แต่เป็นที่แน่ชัดว่า
การสร้างเขื่อนปากมูลมีผลต่อระบบนิเวศน์ของลำน้ำโดยเปลี่ยนทิศทางการไหลของน้ำอย่างแน่นอน |
