เตือนจีนเตรียมระเบิดแก่งน้ำโขง ทำลายแหล่งเพาะพันธุ์ปลา ชี้ไทยเสียประโยชน์เต็ม ๆ
เชียงราย/จีนเตรียมระเบิดแก่งแม่น้ำโขงตั้งแต่เเชียงของถึงเชียงแสน ระเบิดลึกถึง 3 เมตร เพื่อให้เรือขนถ่ายสินค้า 500 ตันจากประเทศจีนมาได้ อีไอเอระบุเป็นหินโสโครก องค์กรสิ่งแวดล้อมในพื้นที่เตือนผลกระทบเพียบ ระบบนิเวศน์เกาะแก่งที่ปลาวางไข่ ตลิ่งพัง น้ำไหลเชี่ยวขึ้น ไทยมีแต่เสียไม่ได้ประโยชน์ แต่ประชาชนในท้องถิ่นรับรู้น้อยมาก ระบุจีนมีแผนจะระเบิดแก่งเร็ว ๆ นี้
ผู้สื่อข่าวรายงานว่าขณะนี้ประเทศจีนมีโครงการที่จะระเบิดแก่งในแม่น้ำโขงตอนบนและตองล่าง โดยมีส่วนที่ส่งผลกระทบต่อประเทศไทยคือแม่น้ำโขงตอนล่างในเขตประเทศไทย-ลาว ตั้งแต่สามเหลี่ยมทองคำลงมาในเขต อ.เชียงแสน จนถึงอ.เชียงของ โครงการดังกล่าวเป็นโครงการที่เกิดขึ้นจากแผนความร่วมมือทางเศรษฐกิจอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขง ประเทศจีนเป็นผู้ผลักดันโครงการดังกล่าวทั้งนี้เพื่อให้สามารถเดินเรือจากเมืองซือเหมา มณฑลยูนนาของจีนลงมายังแม่น้ำโขงตอนล่าง ผ่านพม่า ลาว ไทยไปยังหลวงพระบาง โดยโครงการดังกล่าวได้รับเงินสนับสนุนจากเอดีบี (ธนาคารเพื่อการพัฒนาเอเชีย) และองค์กรนานาชาติอีกหลายองค์กรจำนวนเงิน 5.3 ล้านเหรียญสหรัฐ ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อประเทศไทยทำลายระบบนิเวศน์ในลุ่มน้ำโขงแถบอ.เชียงของ และอ.เชียงแสน จะทำลายเกาะแก่งอันเป็นที่อยู่อาศัยของพันธุ์ปลา และส่งผลกระทบต่อชุมชนท้องถิ่นอย่างหนัก
นายจิรศักดิ์ อินทยศ แกนนำชาวบ้านจากกลุ่มรักเชียงของกล่าวว่าการระเบิดแก่งครั้งนี้เป็นผลประโยชน์ของประเทศจีน ขณะที่ประเทศในภูมิภาคทั้งลาว ไทย พม่า ไม่ได้ผลประโยชน์อะไรเลย การระเบิดแก่งดังกล่าวเพื่อให้สะดวกกับเรือขนสินค้าขนาดใหญ่ที่มีระวางขับน้ำ 500 ตัน ขนส่งสินค้าจากประเทศจีนมายังประเทศไทยและภูมิภาค สิ่งที่น่าเป็นห่วงคือสินค้าของประเทศจีนทั้งสินค้าอุปโภค-บริโภค และสินค้าเกษตรของประเทศจีนจะเข้ามาตีตลาดประเทศไทย เกษตรกรและคนไทยจะเดือดร้อนอย่างแน่นอน ขณะที่คนท้องถิ่นจะได้รับผลกระทบเมื่อมีการระเบิดแก่งก็จะทำให้น้ำไหลเชี่ยวมากขึ้น ตลิ่งพังเสียหายหมด
นายไชยณรงค์ เศรษฐเชื้อ ผู้ประสานงานเครือข่ายแม่น้ำเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่ติดตามปัญหาดังกล่าว กล่าวแสดงความเป็นห่วงต่อโครงการดังกล่าวว่าขณะนี้คนในพื้นที่ยังรู้เรื่องน้อยมาก ขณะที่พื้นที่ที่จะดำเนินการในอ.เชียงแสนถึงอ.เชียงของนั้นมีระบบนิเวศน์ที่ซับซ้อนมาก เกาะแก่งที่จะระเบิดนั้นมีพืชน้ำขึ้นอยู่ตามซอกหินอันเป็นที่วางไข่ของปลา หากระเบิดจะเกิดปัญหาอย่างแน่นอน ซึ่งตามแผนการของโครงการจะมีการดำเนินการในปลายปีนี้ แต่กระแสข่าวภายในระบุว่าจะมีการเร่งดำเนินโครงการระเบิดหินให้เสร็จภายใน 2-3 เดือนนี้ โดยอีไอเอของโครงการระบุว่าเกาะแก่งดังกล่าวเป็นหินโสโครก เป็นอุปสรรคต่อการเดินเรือ ดังนั้นจึงต้องระเบิดทิ้ง
ขณะเดียวกันนายไชยณรงค์ได้ชี้ว่าโครงการดังกล่าวไม่มีความจำเป็นใด ๆ เลยกับภูมิภาคนี้ เพราะเรือขนถ่ายสินค้า ซึ่งเป็นเรือขับระวางน้ำขนาด 30-50 ตันที่ใช้ขนถ่ายสินค้าในแถบนี้ก็สามารถใช้ได้แล้ว ไม่จำเป็นต้องใช้เรือขนาดใหญ่ ซึ่งจะต้องระเบิดลึกถึง 3 เมตร และเหตุผลอีกประการหนึ่งคือการขนถ่ายสินค้าสามารถใช้เส้นทางถนนได้เนื่องจากถนนในแถบนี้ใช้ได้ทั้งหมด นอกจากนี้หินที่ได้จากการระเบิดแก่งก็ยังไม่รู้ว่าจะเอาไปทิ้งที่ไหนอีกด้วย
ด้านนายอุดร วงษ์ทับทิม นักเขียนอิสระที่ติดตามปัญหาในภูมิภาคนี้อย่างใกล้ชิดกล่าวว่าโครงการดังกล่าวมิใช่แค่ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศน์และ สิ่งแวดล้อมเท่านั้น แต่ยังจะก่อปัญหาระหว่างประเทศตามมาด้วย เพราะหากระเบิดแก่งจะทำให้กระแสน้ำเชี่ยวขึ้น มีผลต่อร่องเรือน้ำลึก ขณะที่ร่องน้ำลึกนี้ถือเป็นเส้นแบ่งเขตแดนระหว่างประเทศไทย-ลาวก็จะเปลี่ยนแปลงไปด้วย ซึ่งอาจจะมีกรณีพิพาทระหว่างประเทศไทย-ลาวเกิดขึ้นได้
นายเจริญ สุดนะรัก ชาวบ้านดอน อ.เชียงของกล่าวว่าตนเองเพิ่งรับทราบข้อมูลเมื่อไม่นานมานี้ หากจะมีการระเบิดแก่งจริง ๆ ชาวบ้านจะได้รับผลกระทบอย่างแน่นอนทั้งวิถีชีวิต และสิ่งแวดล้อม ขณะที่ชาวบ้านนั้นผูกพันกับแม่น้ำโขงมานาน แต่อย่างไรก็ตามตนเองก็ยังเป็นห่วงว่าชาวบ้านในพื้นที่นั้นรับรูข้อมูลน้อยมาก ซึ่งคงจะคต้องมีกาารณรงค์ให้รับทราบข้อมูลกันต่อไป
อนึ่งโครงการระเบิดแก่งนี้ เป็นส่วนหนึ่งของโครงการระเบิดแก่งและลอกแม่น้ำแม่น้ำหลานซาง (แม่น้ำโขงตอนบน) มีการวางแผนโครงการมาตั้งแต่ปี 2536 โดยประเทศไทยมีการลงนามกับประเทศจีนในสมัยรัฐบาลชวน หลีกภัย ปี 2540 โดยสุเทพ เทือกสุบรรณเป็นผู้ลงนาม.